‘Kijk eens om je heen. Wij, de fans, zijn zo blasé als wat. Het kan de meesten niet eens meer schelen wat er gebeurt.’ De FC Twente-supporter staat op een betonnen trap in ‘Vak P’, het deel van het stadion waar de trouwste fans met trommels en spreekkoren hun club aanmoedigen. Weggedoken in de kraag van zijn jas, een plastic beker Grolsch in de hand, kijkt hij naar de wedstrijd Twente-Willem II.

Met nog vijf minuten te spelen heerst ergernis. ‘Scoor maar,’ klinkt het als de tegenstander weer eens ten aanval trekt en de koude novemberwind over de tribunes blaast. FC Twente staat 1-3 achter. De jonge en onervaren spelers dolen over het veld. Een nieuwe nederlaag lijkt onafwendbaar. ‘Dit is zo pijnlijk dat ik denk: degradeer maar, en maak schoon schip’, zegt de fan.

Hoe anders was de sfeer vijf jaar geleden. Door een 2-0 overwinning op NAC Breda werd FC Twente in mei 2010 voor het eerst in de geschiedenis kampioen van Nederland. Op pleinen in Enschede barstte een volksfeest los. Fans stonden in de file op de A1 om het kampioenselftal in een open bus voorbij te zien rijden. En voorzitter Joop Munsterman pinkte op het veld bij NAC een traantje weg. Hij had zijn grote droom werkelijkheid zien worden.

Word nu Vriend van Investico en versterk de onderzoeksjournalistiek in Nederland

Steun ons

Van die glorie is nu weinig meer over. In de afgelopen twee jaar werd langzaam duidelijk dat het kampioenschap was gebouwd op een gigantische schuldenberg. Het ene na het andere financiële lijk viel uit de kast. Het grondig verbouwde stadion de Grolsch Veste drukt zwaar op de begroting. De fantastische spelers waarmee de club kampioen werd, zijn verkocht. De bestuurders die FC Twente opstuwden in de vaart der volkeren, bleken met financiële trucs de begroting kunstmatig op te poetsen, en met eigen geld in spelers te investeren. Inmiddels zijn ze met pek en veren de Grolsch Veste uitgejaagd. De gemeente Enschede moet de club met een totale schuld van 85 miljoen euro nu behoeden voor een faillissement. Hoe kon het zo ver komen?

Geen geheimen

In september 2002 komt Joop Munsterman (1951) in de raad van commissarissen van FC Twente. De geboren Tukker werkte zich van schoonmaker bij dagblad Tubantia via verschillende afdelingen bij uitgeverij Wegener op tot de hogere echelons. In 2002 is hij directeur van de huis-aan-huisbladendivisie. Met FC Twente gaat het dan slecht. De belastingdienst heeft nog 3 miljoen euro tegoed en vraagt in april 2003 het faillissement aan van de club, die in 1965 ontstond na een fusie tussen de Enschedese Boys en Sportclub Enschede. Gelukkig wil de gemeente 6 miljoen euro aan de club lenen. Daarmee wordt een bankroet op het laatste moment voorkomen.

Eind 2003 neemt Munsterman de voorzittershamer over van bouwmagnaat Herman Wessels. Zuinig aan doen, de club weer financieel gezond maken, is het devies. Dus geen rare fratsen in de boekhouding. ‘Bij ons komt 11,7 miljoen euro binnen en gaat er 11,7 miljoen uit. Onder de streep is dat nul. Wij zijn een heel nette club’, zegt hij in een interview met dagblad Tubantia.  ‘Er is geen sprake van zwart geld; er wordt niet gerommeld met de boekhouding. We hebben geen geheimen.’ In het interview klinkt ook veel ambitie door. Munsterman wil met FC Twente op termijn meedoen in de top van de Eredivisie.

Een paar maanden later, voorjaar 2004, krijgt het clubbestuur versterking in de persoon van Aldo van der Laan (1954). Zijn opa Dorus opende in 1929 een vleeswarenfabriek in Den Haag. Kleinzoon Aldo begon als uitbener in het familiebedrijf, groeide door naar het management en bouwde de firma uit tot een multinational in conserven en vleeswaren met een jaarlijkse omzet van 350 miljoen euro. De Zwanenberg Food Group verhuisde in 1984 van Den Haag naar het Twentse land, waar het bedrijf onder leiding van Aldo van der Laan hoofdsponsor werd van FC Twente.

De hoofdsponsor die plaatsneemt in het clubbestuur, is zo’n dubbele pet nu wel zo handig? Voorzitter Munsterman ziet er in 2004 geen probleem in. ‘De 400.000 euro die Zwanenberg sponsort gaat op de grote hoop. Van der Laan heeft geen zeggenschap over de besteding.’  De dubbele pettenkwestie zal nog vaak terugkeren, in verschillende gedaantes. Zo gaat Munstermans bedrijf Wegener de vormgeving van de FC Twentekrant doen, wordt het ict-bedrijf van Munstermans zoon ingehuurd om de clubwebsite te onderhouden en levert de preses met zijn eigen bedrijf SEPA Green stroom voor de lampen die de grasmat sneller moeten laten groeien.

Commissaris Aldo van der Laan draagt zijn vleesfabrieken vanaf 2006 langzaam over aan zijn kinderen. Zelf is hij steeds vaker te vinden op zijn Zuid-Afrikaanse landgoed Longridge, waar hij parttime wijnboer wordt. ‘Met 150.000 flessen per jaar is het een leuke hobby’, zegt hij in 2006. Maar die hobby groeit uit tot een serieuze business. Van der Laan wordt zelfs de exclusieve wijnleverancier bij FC Twente, waar hij met Zwanenberg ook de broodjes beenham en plakken Kips leverworst verkoopt.

Het duo werkt voortvarend aan de gezondmaking van de club. Speerpunt is de uitbreiding van het stadion. Want hoe meer stoeltjes, skyboxen en vergaderzaaltjes, hoe meer inkomsten. En meer geld leidt vanzelf tot betere spelers en dus betere prestaties. Met twee uitbreidingen groeit de capaciteit van 13.000 naar 30.000 zitplaatsen. De benodigde 65 miljoen euro wordt geleend. Deels bij de gemeente, deels bij banken, en deels bij private investeerders.

Old Boys

Bij FC Twente spelen machtige regionale zakenmannen met centen een belangrijke rol achter de schermen. Dat is natuurlijk zo gegroeid. Als geen andere club is FC Twente verankerd met haar omgeving. Kijk alleen al naar de naam: FC Twente, niet FC Enschede. De naam Twente werd bij de samenvoeging van Enschedese Boys en SC Enschede met opzet gekozen. Alleen zo zouden potentiële fusieclubs uit buurgemeenten zich durven aan te sluiten bij de nieuwe voetbalmacht uit het oosten, was de gedachte.

Dat pakte anders uit. Waar regioclubs niet warm liepen voor een fusie, ontstond er gaandeweg wel groeiende belangstelling onder sponsoren. FC Twente, de club met de vuurrode shirts en het Twentse ros in het logo, werd in de loop der jaren een netwerkplek bij uitstek voor ondernemers in het oosten des lands.

Grote ondernemers en bestuurlijke zwaargewichten rond FC Twente zijn nauw met elkaar verbonden. Zij treffen elkaar niet alleen in de skybox, maar zitten ook in dezelfde zakelijke vriendenkliekjes. Neem de Club van 10. Die omschrijft zichzelf als ‘een vriendenclub met een hart voor FC Twente’, bestaande uit ‘goudgerande jongens’, geen ‘middenmoters van goede wil’, die ‘gewend zijn om snelle beslissingen te nemen en niet kinderachtig te doen over een paar centen’. Grote namen in deze exclusieve club zijn geslaagde zakenmannen uit de regio, zoals bijvoorbeeld Ferdinand Fransen (Arke, oud-voorzitter van de club), Hein Trebbe (Trebbe Bouw, nu commissaris) en Frans Hartman (Hartman tuinmeubelen, oud-voorzitter).

Tot midden jaren negentig investeerde de Club van 10 in profvoetballers voor FC Twente. ‘Eigenlijk was het in de begintijd een soort slavenhandel’, liet Club van 10-voorzitter Trebbe eens optekenen. Ruim dertig spelers, onder wie oud-internationals Ronald de Boer, Michael Mols en Arthur Numan, werden in het guldentijdperk aan- en verkocht door de vriendenclub. In het wat recentere verleden financierden zij de geluidsinstallatie en de videoschermen in het stadion.

Anno 2015 bezit de Club van 10 onder meer skybox 211, op de derde verdieping van de Grolsch Veste. De inrichting is chic, maar niet té chic. De leden zijn netjes gekleed, maar niet té formeel. Hier, in een keurig gestoffeerde huiskamer met bar, door een schuifpui gescheiden van de stadionstoeltjes, kijken oud-voorzitters, puissant rijke ondernemers uit de regio en commissarissen van het huidige FC Twente-bestuur (Hein Trebbe en Joop de Winter) samen naar de thuiswedstrijden.

René Scholten, penningmeester en directeur-eigenaar van FC Twente’s huisaccountant Ten Kate Huizinga, komt aan met een jubileumboek over de Club van 10. ‘Er zijn slechts honderd exemplaren van gedrukt.’ Het boek biedt een uniek inkijkje in de wereld van de Twentse old boys. Als het dispuutsverslag van een studentencorps deint de geschiedenis van deze club langs dure wijnflessen, sigaardampen, onderbroekenlol in privé-vliegtuigen en olijke avonturen in Baden Baden, Cannes en Knokke.

Springsteen

Met geld van investerende vrienden, de gemeente en zichzelf bouwen Munsterman en Van der Laan naarstig verder aan de club. Munsterman is het gezicht op de voorgrond, strateeg achter de schermen is Van der Laan, die een reputatie verwerft als bikkelharde onderhandelaar bij de aankoop van spelers. Maar niet iedereen kan zich vinden in het beleid. In 2006 stappen achtereenvolgens trainer Rini Coolen, een persvoorlichter en directeur Johan Plageman op. Alle drie liggen ze overhoop met voorzitter Munsterman. Plageman wil best vooruit met FC Twente, maar niet in het razende tempo van Munsterman, die wel erg veel macht naar zichzelf toetrekt, meent de directeur.

In november 2008 speelt Bruce Springsteen voor het eerst zijn nieuwe nummer ‘I’m working on a dream’ tijdens de presidentscampagne van Barack Obama. Joop Munsterman – groot muziekliefhebber en actief gitarist – vindt de song ook wel passend voor FC Twente. Het klinkt veelvuldig door de speakers in de Grolsch Veste. En de droom waaraan in Enschede gewerkt wordt, komt uit. Na tweede plaatsen in de Eredivisie in 2008 en 2009, wordt de club in 2010 kampioen. Een volksfeest brandt los in Enschede en omstreken.

Zo blij als ze met Munsterman zijn in Twente, zo toornig is David Montgomery, de hoogste baas van uitgeversconcern Mecom in Londen. Munsterman is inmiddels gepromoveerd tot topman van Wegener, dat in 2008 door het Britse bedrijf werd overgenomen. Maar Munsterman trekt zich weinig aan van zijn hoogste baas en is vooral bezig zijn eigen zaak te runnen. Zo sluit hij een wonderlijke deal met Marcel Boekhoorn, miljardair, dierentuineigenaar en als voetballiefhebber de geldschieter achter de schermen bij NEC in Nijmegen. Munsterman kocht namens Wegener het recht om in Boekhoorns zieltogende gratis krant De Pers advertenties te verkopen. Het contract kost Wegener als De Pers in 2012 op de fles gaat 45 miljoen euro.

In oktober 2010, nog geen half jaar na het kampioenschap van Twente, moet Munsterman  weg bij Wegener. Hij krijgt 2,7 miljoen euro mee. Genoeg tijd en geld dus om in FC Twente te steken. En dat is volgens ingewijden precies het moment dat het onaangenaam begint te worden in de Grolsch Veste.

Café De Kater ligt aan de Oude Markt in hartje Enschede – voor de deur van de Grote Kerk ligt eind november al een schaatsbaantje. In de zaterdagmiddagdrukte duikt de gesoigneerde gestalte van Henny Ardesch op, een opmerkelijk fitte zeventiger in een rood sportjack. Ardesch was de keeper van het FC Twente dat in 1975 de finale van de UEFA Cup haalde, daarna is hij altijd bij de club betrokken gebleven in veel verschillende functies. ‘In 2003 was ik in de running om commissaris te worden, maar dat werd toen Joop Munsterman’, zegt Ardesch, die een warme chocolademelk met slagroom bestelt.

‘Tot 2010 ging het economisch goed met de club. De problemen kwamen na het kampioenschap’, analyseert Ardesch de huidige malaise bij Twente. ‘Er was veel druk om opnieuw kampioen te worden.’ Hij haalt wat papieren uit zijn aktetas. ‘Kijk, in het seizoen 2012/2013 hadden we 58 spelers in de selectie die gemiddeld 300.000 euro verdienden. Die hadden allemaal een leaseauto. De hypotheek op het stadion was ook vreselijk duur.’ Zie daar het ontstaan van een torenhoge schuldenlast, wil de oud-keeper maar zeggen.

Maar lastige vragen over de geldsmijterij werden intern niet op prijs gesteld, zegt Ardesch. ‘Jan van Halst (oud-speler en tot 2011 technisch directeur, red.) was destijds echt het gezicht van de club. Maar hij moest weg omdat hij lastige vragen stelde over kunstige financiële constructies. Het probleem was dat Munsterman weg was bij Wegener. Vanaf dat moment was hij elke dag op het stadion en bemoeide zich overal mee. Wie het niet met hem eens was, moest weg.’ Behalve Van Halst vertrok in 2011 ook commissaris Gerard Oude Vrielink uit onvrede met de gang van zaken. Beiden willen er niet over praten. Ardesch begrijpt dat wel. ‘Ze hebben geen zin in repercussies. Voor sommige supportersgroepen is Joop nog steeds God.’

Cyprus

In de jaren na het kampioenschap is Nederland niet groot genoeg meer voor FC Twente, structureel in de top-16 van Europa is vanaf 2012 het doel. De raad van commissarissen, bestaand uit Munsterman, Van der Laan en vastgoedhandelaar Hennie ten Hag, wordt uitgebreid met nog meer mannen uit het old boys netwerk: Hein Trebbe (die met zijn bouwbedrijf het stadion uitbreidde) en Joop de Winter (ondernemer in verpakkingen en medefinancier van de videoschermen en een geluidsinstallatie in het stadion). Beiden zitten in de Club van 10. Oud-KNVB-baas Henk Kesler komt als adviseur de internationale contacten doen.

Maar financieel wordt het steeds lastiger om de dromen na te jagen. De club betaalt zich blauw aan rente en aflossingen op het vernieuwde stadion, en de spelersgroep behoort tot de duurste van de Eredivisie. Toch willen Munsterman en Van der Laan nieuwe voetballers naar Enschede halen. In het verleden hielp de Club van 10 daarbij, maar de ondernemers willen hun handen er niet meer aan branden. Dus besluiten van der Laan en Munsterman het zelf maar te doen. Op Cyprus wordt Twente Investment International Ltd. opgericht, waarmee zij, samen met twee andere commissarissen, investeren in spelers. Zo leggen Munsterman en Van der Laan ieder 400.000 euro privégeld in om de Chileense aanvaller Felipe Gutierrez voor 2,8 miljoen euro te kopen.

Tv-programma Nieuwsuur ontrafelt de constructie, die Munsterman op zware kritiek komt te staan. Het is weer een extra pet op zijn toch al drukke hoofd. Directeur Munsterman moet de club zo hoog mogelijk laten eindigen in de competitie, en zou een goede speler als Gutierrez moeten behouden voor Twente. Maar investeerder Munsterman heeft er persoonlijk financieel voordeel bij om hem te verkopen. Dat commissaris Munsterman directeur Munsterman ook nog moet controleren, maakt het helemaal ingewikkeld.

Future Capital Investment

Het is niet de enige financiële goocheltruc die Twente uithaalt. De lening van private investeerders voor de verbouwing van het stadion moet vanaf 2013 afgelost worden. Dat betekent dat de clubbestuurders Van der Laan en Munsterman geld naar zichzelf moeten overmaken als investeerders. Maar de clubkas is leeg. Weer wordt een creatieve oplossing bedacht. In Aalsmeer, op het adres van een vleeswarenfabriek van Van der Laan, wordt Future Capital Investments BV (FCI) ingeschreven. De achtergestelde lening van de investeerders wordt daarin ondergebracht. Zo verdwijnt in één klap 12 miljoen euro schuld van de clubbalans, en blijft FC Twente op het oog financieel gezond. Als tegenprestatie verkoopt FC Twente aan deze bv de toekomstige inkomsten uit televisierechten. Voor Munsterman, Van der Laan, Trebbe en Ten Hag zelf is de deal ook niet slecht. In de nieuwe constructie hebben ze meer zekerheid dat ze hun geld terugkrijgen.

Daarnaast lijkt het erop dat de clubbestuurders zichzelf mede-eigenaar hebben gemaakt van FC Twente. Hun investeringsvehikel FCI is sinds 2014 aandeelhouder in de club. Althans, zo staat het staat – verstopt in een bijzin – in het laatste jaarverslag: ‘De Stichting (FC Twente, red.), gevestigd te Enschede, staat aan het hoofd van een groep van vennootschappen, waarvan de aandelen (…) allemaal direct of indirect 100% in het bezit zijn van de Stichting en investeringsmaatschappij Future Capital Investments B.V.’ Maar volgens de woordvoerder van FC Twente zit het anders, en betreft het een ongelukkige formulering. FCI heeft geen aandelen in de club. Dat het wel zo in het jaarverslag staat, is een foutje van huisaccountant Ten Kate Huizinga, tevens sponsor in de Club van 10. Een oud-medewerker van de financiële afdeling die we spreken, zegt dat hij wel ‘precies weet hoe het zit’. Maar hij heeft getekend voor geheimhouding.

In de zomer van 2014 komt de voetbalbond in actie. Bij de KNVB wordt de creatieve wijze van boekhouden niet geaccepteerd. Begroten op basis van toekomstige inkomsten, zoals tv-gelden, dat mag niet. De club wordt onder curatele gezet en mag geen nieuwe spelers meer kopen. Niet dat de bestuurders zich daar iets van aantrekken. Met hulp van externe financiers worden er gewoon wéér drie aankopen gedaan. De boete van 45.000 euro die de KNVB oplegt, neemt Munsterman op de koop toe. Maar het doet de relatie met de bond geen goed.

Zonder boekhoudkundige doping zijn de kosten voor de club nauwelijks meer te dragen. Naar verluidt stort commissaris Aldo van der Laan af en toe uit eigen zak geld bij om de rekeningen maar te kunnen betalen. In 2015 bestraft de KNVB de club twee keer met puntenaftrek, waardoor Twente zakt naar de tiende plaats in de competitie.

Voor Munsterman valt dan het doek. De voorzitter had al aangekondigd zijn uitvoerende taken als directeur over te dragen. Steeds vaker klonk felle kritiek over de mate waarin ‘toezicht en uitvoering’ bij Twente door elkaar liepen. Als antwoord op de kritiek liet Munsterman in het voorjaar van 2014 het bestuursmodel van FC Twente doorlichten door ‘onafhankelijk adviseur’ Herman Hazewinkel, die echter uit hetzelfde old boys netwerk komt. Samen met Hein Trebbe en Henk Kesler zit hij in de raad van toezicht van Het Orkest van het Oosten en als commissaris is hij verbonden aan de THK Group, een sponsor van FC Twente. Volgens bedrijfsadviseur Hazewinkel kon Munsterman best blijven, door simpelweg diens twee petten samen te brengen in één one-tier board, met Munsterman als voorzitter.

Maar een half jaar en een forse KNVB-straf wegens financieel wanbeleid later, besluit Munsterman zelf per 1 april 2015 af te treden. Dezelfde media die zo lyrisch over hem schreven toen hij Twente kampioen maakte, verguizen hem nu als luchtkastelenbouwer. Zijn mede-commissarissen De Winter en Ten Hag zeggen zich ‘besodemieterd’ te voelen. Toch wordt er geen schoon schip gemaakt. Want Munstermans opvolger heet Aldo van der Laan, de mede-architect van het luchtkasteel.

Sideletters

De bom barst pas echt als in november 2015 een contract uitlekt met een van de investeerders. Begin 2014 liep de geldnood zo hoog op, dat FC Twente om een faillissement te voorkomen aanklopte bij Doyen, een Maltees investeringsfonds dat belegt in de verkoopopbrengsten van voetballers. Dat maakte direct 5 miljoen euro over, in ruil voor een aandeel in toekomstige transferopbrengsten.

Doyen is het soort fonds waar de Europese voetbalbond Uefa eigenlijk vanaf wil. De financiële belangen van zo’n investeerder kunnen botsen met de sportieve belangen van clubs en spelers zelf. In 2014 ging de KNVB nog akkoord met de deal, omdat Doyen geen invloed zou krijgen op het spelersbeleid. Maar op 24 november 2015 duikt op een Russische website met gehackte documenten een geheime sideletter op bij de contracten tussen Twente en Doyen. Daarin staat dat de voetbalclub zich wel degelijk verplicht spelers te verkopen waar Doyen een belang in heeft, mocht er een goed bod komen. Het is precies de inmenging van derde partijen in het clubbeleid die de KNVB verbiedt. Maar de sideletter is op het bondskantoor in Zeist nieuwe informatie. ‘Het lijkt of de KNVB is voorgelogen’, concludeert KNVB-directeur Bert van Oostveen.

Nog dezelfde avond stapt ook Aldo van der Laan op. Alles bij elkaar resteert een schuld van 85 miljoen. Directeur Gerald van den Belt mag nu, samen met schuldeisers en de gemeente Enschede de scherven opvegen. Tijdens de wedstrijd FC Twente – Willem II wordt in skybox 213 driftig overlegd tussen clubbestuur en twee wethouders. De gemeenteraad zal naar verwachting volgende week akkoord gaan met een garantstelling van 32 miljoen euro. Maar dan moeten wel de banden met de Munsterman en Van der Laan doorgesneden worden. Directeur Van den Belt laat een onderzoek doen door – in tegenstelling tot eerdere onderzoeken, hoor je de opsteller van het persbericht denken – ‘een externe partij die tot op heden geen enkele band heeft met FC Twente of haar bestuurders’. Het old boys network heeft afgedaan.

Icarus

Hoe kon het zo ver komen? Munsterman en Van der Laan zijn bepaald niet de enigen die de fout in gaan, zegt sporteconoom Trudo Dejonghe van de Universiteit Leuven. ‘Slecht beheer is bij voetbalclubs de overheersende strategie. Want in voetbal is winnen belangrijker dan winst. Niemand zal zeggen: goed dat Ajax 2 miljoen winst heeft gemaakt. Wel: goed dat ze kampioen zijn geworden. Dat daarvoor schulden gemaakt worden, daar ligt niemand wakker van. Het is een succesvolle strategie, maar het kan ook gevaarlijk zijn. Ik noem dat het Icarus-effect. Als je hoog vliegt kun je laag vallen. AZ en Willem II hebben dat meegemaakt, en nu FC Twente.’

Het is typerend voor zakenmannen die zelf zijn opgeklommen, zegt Dejonghe. Zoals Munsterman die begon als schoonmaker, en Van der Laan die in de slagerij werkte. ‘Die zijn van zero tot hero gekomen in het economische systeem, maar sociaal zijn ze nog altijd een zero, dus wat doen ze: via sport of cultuur kopen ze prestige.’

Ook ervaringsdeskundige Marjan Olfers, hoogleraar sportrecht en oud-commissaris bij Ajax, benadrukt dat het verhaal van Munsterman en Van der Laan niet op zichzelf staat. ‘In de voetbalwereld zie je vaak dat lokale bestuurders met geld als reddende engel worden binnengehaald, maar zich na verloop van tijd als een zonnekoning gaan gedragen. Bij sportieve successen nemen ze steeds grotere financiële risico’s.’
Als geen andere bestuurscultuur is die van het voetbal vatbaar voor misstanden, meent Olfers. ‘Tegenkrachten mobiliseren in voetbalbesturen blijkt een lastige opgave. Er is te weinig diversiteit. Men wil elkaar te graag bevestigen en aardig vinden.’ Bestuurders stappen vaak in het voetbal zonder de dynamiek van een voetbalbedrijf te snappen, zegt Olfers. Het grote verloop in besturen vindt ze een gevaarlijke ontwikkeling. ‘Kijk naar Heerenveen, Ajax, Vitesse, NAC en tal van andere clubs. Bestuurders komen en gaan. Daarmee verdwijnt de continuïteit en het geheugen binnen de club, wat de professionaliteit aantast. Dan moet je steeds op zoek naar nieuwe mensen die weten hoe je een club runt. Maar waar vind je die? En daarbij, weten zij dan om te gaan met het gevaar van belangenverstrengeling, ruilverhoudingen in de sport en druk van supporters? Het zou goed zijn als bijvoorbeeld de Eredivisie of de KNVB nieuwe voetbalbestuurders ondersteunt bij dit soort kwesties, bijvoorbeeld via trainingen. Met meer knowhow over de achterkant van het voetbalbedrijf beperk je bestuurlijke misstanden.’

Business as usual

Zo chagrijnig als de fans zijn in vak P, zo business as usual lijkt de sfeer in de zakelijke ruimtes van de Grolsch Veste tijdens de wedstrijd tegen Willem II, eind november. VIP’s worden bij de hoofdingang verwelkomd door een dj. Lieftallig glimlachende hostesses verwijzen de gasten naar de juiste businesslounge. In zekere zin lijkt de commercialiseringsslag die Munsterman met de uitbreiding van het stadion maakte geslaagd. Er is een hele piramide van verschillende sponsorpaketten, elk met een eigen prijskaartje. Van broodje beenham tot dineren bij een sterrenkok.

Op wedstrijddagen komen ruim vijfhonderd ondernemers bij elkaar. Accountants, bakkers, tuinders en bouwondernemers netwerken in de lounge van de Twentse Ondernemers Sociëteit. Achter de bar staan, ondanks het vertrek van voorzitter Van der Laan, de flessen Longridge wijn nog strak in het gelid.

‘Jaarlijks halen wij onder onze leden ongeveer anderhalf miljoen op voor FC Twente’, zegt TOS-bestuurslid Coen Brinkman in de Twentse businesslounge vol enthousiasme. ‘Op zulke saamhorigheid en trouw kan tot in lengte van dagen voortgebouwd worden.’ Brinkman is een energieke ondernemer, gehuld in een vuurrood jack en met een hoog opgeknoopte Twente-sjaal om zijn nek.

Investico werkt altijd samen met andere media. Zo versterken we de onderzoeksjournalistiek in Nederland.

Lees meer over ons

Het tumult rond de club steekt, maar hij kan het wel verklaren. ‘Er is genoeg bereidheid om deze club aan een structurele subtopplek te helpen met geld en ideeën. Maar laat ik het zo zeggen: het was wel heel erg de club van Joop en Aldo geworden. Er gebeurden te veel dingen in korte tijd, waardoor ze vervreemd raakten van fans en sponsoren. Die Doyen-contracten, ruzie met Grolsch, nota bene de naamgever van het stadion. dat was heel gênant. En als je het niet met Joop en Aldo eens was, was je niet visionair genoeg.’

Maar Brinkman is positief over de toekomst. De enorme achterban van ondernemers zal de club er weer bovenop helpen. ‘De cultuur van elkaar goed kennen en samen dingen aanpakken is altijd de kracht van Twente geweest, maar óók een zwakte. Je moet elkaar natuurlijk wel blijven controleren.’