Nieuws
De beste FinCEN-verhalen wereldwijd
Naast Investico, Trouw, Het Financieele Dagblad en De Groene Amsterdammer publiceren media uit 87 andere landen honderden verhalen over de FinCEN Files. Wij geven hier een greep uit de beste internationale stukken.
Geheime donaties van oligarch aan Britse conservatieven
Een van de grootste financiers van de Britse conservatieve partij ontving geheime donaties van een Russische oligarch die dicht bij Poetin staat. Lubov Chernukhin doneerde ruim 1,7 miljoen pond (1,9 miljoen euro) aan de conservatieve partij, en mocht in ruil daarvoor praten met ten minste drie premiers. Chernukhin’s echtgenoot ontving acht miljoen dollar van de Russische miljardair Kerimov, zo blijkt uit onderzoek van BBC naar de FinCEN Files. Kerimov is eigenaar van de grootste goudmijn van Rusland en lid van de Eerste Kamer van het Russische parlement. Lees het stuk van de BBC hier.
Goudhandelaar kreeg alle ruimte van Bouterse en VS
Goudhandelaar Kaloti uit Dubai wordt al jaren wereldwijd in verband gebracht met witwassen, onder meer in Suriname waar het bedrijf in 2015 door toenmalig president Bouterse een spilfunctie kreeg in het opkopen van goud waardoor drugs- en goudopbrengsten kunnen worden vermengd. Uit onderzoek van ICIJ blijkt nu dat de Amerikaanse drugsopsporingsautoriteit DEA Kaloti in 2014 bestempelde als een witwasrisico voor de Amerikaanse staat en adviseerde het bedrijf verregaande sancties op te leggen. De Staat nam het advies niet over uit angst voor politieke ruzies met de Verenigde Arabische Emiraten; een belangrijke bondgenoot van de VS in het Midden-Oosten. Een jaar na het advies van de drugsbestrijdingsdienst, kreeg Kaloti haar bevoorrechte positie in Suriname. Lees het stuk bij ICIJ.
Israëlische vliegtuigbouwer betaalde anonieme bedrijven 155 miljoen
De grootste vliegtuigbouwer van Israël betaalde zeker 155 miljoen dollar aan twee anonieme bedrijven die gelinkt zijn aan grootschalig witwassen voor de Azerbeidzjaanse staat, blijkt uit onderzoek van de Israëlische krant Haaretz. Het staatsbedrijf Israel Aerospace Industries deed de betalingen kort nadat het bedrijf een miljardendeal had getekend met de Azerbeidzjaanse staat. De bedrijven die de verdachte betalingen ontvingen doken eerder op in de Azerbaijani Laundromat, een onderzoek naar de manier waarop het Azerbeidzjaanse regime anonieme bedrijven gebruikt om zichzelf te verrijken en invloed te kopen. Een van de twee bedrijven werd eerder gebruikt om een Italiaans lid van de Raad van Europa om te kopen. Lees het stuk bij Haaretz.
Omkopen van getuigen oorlogsmisdaden via Western Union
Jean-Pierre Bemba Gombo, voormalig vice-president van de Democratische Republiek Congo die wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden, gebruikte de betaaldienst Western Union in een poging om getuigen om te kopen, meldt The Museba Project uit Kameroen. Bemba werd in 2016 door het Internationaal Strafhof in Den Haag veroordeeld tot achttien jaar cel voor misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden, maar werd in hoger beroep vrijgesproken. Omdat Bemba vier getuigen had beïnvloed kreeg hij wel een jaar celstraf en een boete van 300.000 euro. Uit de FinCEN Files blijkt nu dat een medewerker voor Bemba’s verdediging via betaaldiensten Western Union en Moneygram voor meer dan 400.000 dollar betalingen deed, onder meer via een Nederlandse tussenpersoon. Het stuk van Museba staat hier.
Kapitaalvlucht Venezolaanse elite
De Venezolaanse elite wist met behulp van Zwitserse en Amerikaanse banken honderden miljoenen aan publiek geld het land uit te sluizen, de bevolking in armoede achterlatend. Het geld was onder meer bestemd voor het bouwen van huizen en andere basisvoorzieningen, en sommige projecten waarvoor het geld was bestemd zijn nooit gerealiseerd. Lees hier.
Top Deutsche Bank kende misstand al jaren
De top van Deutsche Bank wist al jaren dat de bank faalde in het buiten de deur houden van witwassers, blijkt uit onderzoek van BuzzFeed News en de Süddeutsche Zeitung. Gelekte documenten onthullen dat er verschillende waarschuwingen zijn gestuurd aan Paul Achleitner, voorzitter van de Raad van Toezicht van Deutsche Bank. Dat is opvallend, omdat tot nu toe werd gedacht dat de problemen bij Deutsche Bank te wijten waren aan het middenmanagement in Moskou. Uit de FinCEN Files blijkt dat medewerkers van Bank of America wegens zorgen over Russisch witwassen een bezoek brachten aan Deutsche Bank in Londen om kritische vragen te stellen. Een manager onderbrak het bezoek en gebood de medewerkers van Bank of America het gebouw te verlaten. Bank of America vond dit zo zorgelijk dat het meldingen deed bij de Amerikaanse anti-witwasautoriteit en bij Achleitner. Lees bij BuzzFeed News.
Abramovitsj financierde verdrijving palestijnen
De Russische oligarch Roman Abramovitsj, tevens eigenaar van voetbalclub Chelsea, doneerde honderd miljoen dollar aan Elad, een Israëlische organisatie die nederzettingen in bezet gebied in Oost-Jeruzalem financiert. Elad ontving tussen 2005 en 2018 de helft van haar hele budget van vier anonieme bedrijven op de Britse Maagdeneilanden. Uit onderzoek van BBC Arabic en Haaretz naar de FinCEN Files blijkt nu dat Abramovitsj, formeel inwoner van Israël, eigenaar is van deze bedrijven. Abramovitsj zegt in een reactie dat hij ‘niet accepteert’ dat de bedrijven van hem zijn. Elad kocht huizen aan in Palestijns gebied en in sommige gevallen zijn Palestijnse gezinnen daarvoor verdreven. Zie BBC en Haaretz.
Vlaamse tandarts achter miljardenfraude
In de FinCEN Files komt één type bedrijf bijzonder vaak voor: Britse Limited (Liability) Partnerships, zogenaamde LLP’s of LP’s. Het zijn brievenbusfirma’s die uitermate geschikt zijn om de eigenaren te verhullen en daarmee een geliefd vehikel zijn voor criminelen en witwassers. In het enorme witwasschandaal van het Estse kantoor van Danske Bank dat in 2015 aan het licht kwam speelden LLP’s en LP’s de hoofdrol. Uit de FinCEN Files blijkt nu dat slechts een handvol dubieuze kantoren in het Verenigd Koninkrijk – vaak gerund door personen die gelinkt zijn aan Baltische banken – duizenden van die LLP’s en LP’s hebben opgezet. Vaak delen die brievenbusfirma’s dezelfde adressen en, zoals in het geval van Ali Moulaye, dezelfde stroman. De naam en handtekening van deze Belgische tandarts staat op de jaarrekeningen van maar liefst 385 LLP’s in de FinCEN Files. Sommige daarvan, zoals ErgoInvest LLP en Chadborg Trade LLP, maakten deel uit van het Moskouse witwasnetwerk waar ook ING Polen betalingen voor deed. Journalisten van het Belgische Knack zochten de tandarts op in zijn huis in Brussel. Hij weet van niets, zegt hij. ‘Dan moet ik een miljonair zijn. Maar wij hebben niets, zelfs geen auto. Ik bezit alleen twee oude fietsen.’ Lees bij Knack of bij ICIJ.
Beruchte witwasser kon ook na arrestatie verdachte betalingen blijven doen
De Iraans-Turkse goudsmokkelaar Reza Zarrab is een beruchte witwasser die sancties ontweek en zo miljarden dollars Iran in smokkelde. Hij werd gearresteerd in 2016, maar kon ook daarna nog betalingen doen via Deutsche Bank, onthulde DW Türkçe.
Journalistencollectief OCCRP sprak met Zarrab’s ex-koerier en schrijft over de tot dusver onbekende Russische banden van Zerrab. Rusland stond centraal in Zarrab’s witwasnetwerk, zelfs al vóórdat hij in Iran begon, maar voor deze banden is hij nooit aangeklaagd. Zarrab gebruikte voor zijn Russische transacties een bedrijf in Dubai, een berucht belasting- en witwasparadijs.
Abramovitsj bezit stiekem nog meer voetballers
Roman Abramovitsj is niet alleen eigenaar is van de Londense voetbalclub Chelsea, maar bezit via een anoniem bedrijf op de Britse Maagdeneilanden ook in het geheim rechten van spelers van andere clubs, meldt de BBC. Tijdens twee wedstrijden van Chelsea in de Champions League van 2014 bezat Abramovitsj niet elf, maar twaalf spelers op het veld. Lees hier.
Turkse bank geleid door huidige minister van financiën deed dubieuze betalingen
De Turkse Aktif Bank deed betalingen voor verdachte bedrijven uit Afghanistan en voor een bedrijf dat ervan wordt beschuldigd de Taliban te steunen. De onthullingen zijn opvallend, omdat sommige van de transacties werden uitgevoerd toen de bank werd geleid door Berat Albayrak, de huidige minister van financiën van Turkije. Aktif Bank deed ook betalingen voor bedrijven die Iraanse sancties zouden hebben ontweken, en voor Wirecard, de Duitse betaaldienst die centraal staat in een grote fraudezaak. Lees hier.