Midden in coronatijd is in het centrum van Amsterdam een groot aantal toeristenwinkels overgenomen door één ondernemer. Sinds afgelopen maart liet deze elf zaken op zijn naam zetten, daarbij geholpen door een notaris die in februari wegens witwassen van crimineel geld uit zijn ambt is ontzet. Geen enkele opsporingsdienst kwam in actie. Dat blijkt uit onderzoek van Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico voor De Groene Amsterdammer.

De omstandigheden van de overname zijn een ‘sterk signaal’ voor mogelijk illegaal handelen, erkent het team Financieel Economische Criminaliteit (FINEC) van de Amsterdamse politie, dat na vragen van Investico met een onderzoek is begonnen.

Dubieuze overnamegolf

De souvenirbranche is extra gevoelig voor witwaspraktijken vanwege de hoge marges en variabele prijzen van de spullen. Ook is tachtig procent van de omzet cash. Door het wegblijven van toeristen daalde de omzet de afgelopen maanden echter naar bijna nul hoewel veel souvenirzaken, anders dan andere winkels, gewoon open bleven.

De gemeente Amsterdam en het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum waarschuwden ondernemers afgelopen mei voor de risico’s van ondermijning door corona. Dat leverde wel ‘indicaties’ op dat ondernemers worden benaderd door investeerders met verkeerde bedoelingen, maar instanties wisten de dubieuze overnamegolf niet te verhinderen.

Q&Q

Tijdens de lockdown en daarna nam ondernemer Davoud Quadri, eigenaar van Q&Q souvenirs en tabak, meerdere souvenirwinkels over op het Rokin, de Dam, Damstraat, Damrak en Nieuwendijk, zo blijkt uit informatie van de Kamer van Koophandel. In maart richtte hij ook een nieuwe holding op, waar volgens het handelsregister in totaal 11 nieuwe vestigingen onder vallen, waarvan zeker 7 locaties niet eerder onder zijn naam vielen.

Jaarverslagen met een verantwoording van de geldstromen door het zakennetwerk van Quadri zijn nooit ingeleverd bij de Kamer van Koophandel, waardoor onduidelijk is hoeveel omzet en winst zijn winkels de maken. De oprichtingsaktes voor overgenomen winkels zijn gepasseerd bij notaris Maarten Prinsze uit Almere. Die werd afgelopen februari door de Kamer voor het Notariaat uit zijn ambt ontzet wegens betrokkenheid bij witwassen in 2016, nadat hij zich in 2015 al eens voor de tuchtrechter moest verantwoorden wegens een valse bankverklaring.

Ondernemer Quadri, die naar eigen zeggen twintig jaar geleden platzak als vluchteling uit Afghanistan naar Nederland kwam, stelt in een reactie dat hij alle overnames heeft gefinancierd met gespaard geld van hemzelf; ongeveer een ton per overgenomen winkel. ‘Ik leef niet luxe, ik rij geen dure auto, ik investeer bijna alles in mijn bedrijf’. Een deel van de transacties waren volgens hem geen overnames maar een omzetting van eenmanszaken naar een BV. Over omzet en winst van zijn souvenirshops is bij de Kamer van Koophandel niets te vinden; van betrokkenheid bij witwassen is volgens hem geen sprake.

Om de brei heen

Naast souvenirwinkels heeft Quadri samen met een compagnon ook een exportbedrijf en een import-exportbedrijf met een zakenpartner in Rusland, waarmee onder meer bloemen van Amsterdam naar Moskou zouden zijn verkocht via een Moldavisch transportbedrijf. Die zaken zijn volgens Quadri echter nooit actief geweest.

Notaris Prinsze ging in beroep tegen de uitspraak van het tuchtcollege en mag in afwachting daarvan zijn werk blijven uitoefenen. Op de overname van de ondernemingen in de souvenir branche heeft hij geen commentaar. ‘Iets bijzonders is me in dit geval niet bijgebleven’.

‘We draaien om de hete brei heen’, zegt wijkagent Chris Merks, die al elf jaar actief is in de oude binnenstad van Amsterdam. ‘Dat er iets niet in de haak is, is evident. In coronatijd zie je extra helder welke zaken het volhouden en welke niet. Dan moet toch ergens een lichtje gaan branden?’ Merks zegt al tien jaar melding te maken van ‘dit soort zaken’ bij de Belastingdienst. ‘Vaak krijg ik terug dat het geen prioriteit heeft, of dat ze niets verdachts kunnen vinden.’